ホームページに戻る
目次に戻る



アイヌ語新聞「アイヌタイムズ」の記事「有珠山が噴火しました」
(第15号、2000年(平成12年)9月20日(水)アイヌ語ペンクラブ発行 8〜10ページ引用)
(第15号日本語版、12月20日(水)アイヌ語ペンクラブ発行 3〜4ページ引用)

有珠山が噴火しました

(アイヌ語)
Usu-nupuri (Usu-zan) opus ruwe ne
ウス-ヌプリ (有珠山) オプ ルウェ ネ

(エスペラント)
La monto Us-nupuri (Usu-zan) erupcias



この文は、Shift_JIS X0213 のフォントを指定していません。

このページを表示させるには、Windows Me以前のシステムでのNetscape 3.x や 4.x azur(azurはWindows98以上)Mac OS 9.2以前のシステムでのNetscape 3.x や 4.x iCabをお使いになり、Shift_JIS X0213 のフォントを指定してください。

WindowsXPMacOSXでは、azurを使うと、ユニコード3.2に準拠しているフォントを指定することによって、このShift_JIS X0213 に準拠したWebページを表示させることができます。
また、MacOS X ver10.4.11でダウンロードされるSafari ver.3.0.4 を用いると、表示→テキストエンコーディング→日本語(Shift JIS X0213)というエンコーディングが機能するようになりました。Unicode 3.2 に対応しているフォントで表示されます。MacOS X ver10.3 以前でダウンロードできるSafari ver.1.1では、Safari→環境設定→テキストエンコーディング→日本語(Shift JIS X0213)というエンコーディングが選択できましたが、機能してませんでした。

ソースを編集する時は、Alpha for WindowsXP (http://www.interq.or.jp/student/exeal/dss/res/alpha/) や Netscape Composer 4.78 for WindowsMe や テキストエディット for MacOSXをお使いください。


2000年3月末、虻田町は今まで大地は静かであったけれども、どういうわけだかある時から地震が起こりすぎるので不思議に思いました。

(アイヌ語)
2000 pa 3 cup kese pakno Ap-ta maciya (Abuta-ty) or ta sirmo a korka, sine an hi wano sirsimoye kaspa hi a=oyamokte ruwe ne.
2000 パ 3 チュ ケセ パノ ア-タ マチヤ (虻田町) オ タ シモ ア コカ、 シネ アン ヒ ワノ シシモイェ カパ ヒ アオヤモテ ルウェ ネ。

(エスペラント)
En la fino de marto en 2000, kutime estas senmova la tero en la urbo Ap-ta maciya (Abutatyo), sed ekde iam tertremo tro okazis, tial oni pensis, ke estas strange.
 

何日も地震が起きたので、町の住人が逃げました。

(アイヌ語)
kesto an kor sirsimoye kus, ne maciya or un utar kira pa ruwe ne.
ケト アン コ シシモイェ ク、 ネ マチヤ オ ウン ウタ キラ パ ルウェ ネ。

(エスペラント)
Ekde tiam kelkaj tagoj tertremo tro okazis, tial la urbo lo゙anto rifu゙as.
 

そのあと、2000年3月31日に有珠山が噴火しました。

(アイヌ語)
okake ta, 2000 pa 3 cup 31 to ta Us-nupuri (Usu-zan) opus ruwe ne.
オカケ タ、 2000 パ 3 チュ 31 ト タ ウ-ヌプリ (有珠山) オプ ルウェ ネ。

(エスペラント)
Poste en 31-a de marto en 2000, la monto Us-nupuri (Usu-zan) erupcias.
 

有珠山は、今まで、7回の噴火があったと言われています。

(アイヌ語)
Us-nupuri (Usu-zan) anak te pakno arwan suy opus sekor a=ye ruwe ne.
ウ-ヌプリ (有珠山) アナ テ パノ アワン スイ オプ セコ アイェ ルウェ ネ。

(エスペラント)
Oni diras, ke ゙is nun la monto Us-nupuri (Usu-zan) erupciis sep fojojn.
 

1663年には、噴火して、家が焼失して5人亡くなりました。

(アイヌ語)
1663 pa ta, opus hine cise uhuy wa asiknen isam.
1663 パ タ、 オプ ヒネ チセ ウフイ ワ アシネン イサ。

(エスペラント)
En la jaro 1663, erupciis, la domoj forbruli゙is kaj kvin homoj mortis.
 

1769年には、火砕流があって、家が焼失しました。

(アイヌ語)
1769 pa ta, nupuri opus wa apehe rap kusu, poronno cise uhuy ruwe ne.
1769 パ タ、 ヌプリ オプ ワ アペヘ ラ クス、 ポロンノ チセ ウフイ ルウェ ネ。

(エスペラント)
En la jaro 1769, la fajr-erupcio trovi゙is kaj la domoj forbruli゙is.
 

1822年には、火砕流があって、虻田集落が全滅し、50名亡くなりました。

(アイヌ語)
1822 pa ta, opus apehe rap wa Ap-ta kotan a=arustekka wa waniw erehotnen isam.
1822 パ タ、 オプ アペヘ ラ ワ アータ コタン アアルテッカ ワ ワニウ エレホッネン イサ。

(エスペラント)
En la jaro 1822, la fajr-erupcio trovi゙is, la vila゙o Ap-ta kotan komplete detrui゙is kaj kvin-dek homoj mortis.
 

その後、噴火で1853年には大有珠ができ、1910年には明治新山ができ、1944年には昭和新山ができました。

(アイヌ語)
orwano opus kusu 1853 pa ta jusu hetuku wa 1910 pa ta Mzisinzan hetuku wa
1944 pa ta Sy学asinzan hetuku ruwe ne.
オワノ オプ クス 1853 パ タ 大有珠 ヘトゥク ワ 1910 パ タ 明治新山 ヘトゥク ワ 1944 パ タ 昭和新山 ヘトゥク ルウェ ネ。

(エスペラント)
Poste en 1853 la monto Oousu aperis, en 1910 la monto Meezisinzan aperis kaj en 1944 la monto Syowasinzan aperis.
 

1822年には、虻田の住民は、最初に火山の噴火があったときは避難しましたが、10日ほど経ったときに「もういいだろう」と考えて戻りました。

(アイヌ語)
1822 pa ta, Ap-ta kotan un utar anak hoskino nupuriopus hi ta anakne kirapa korka, wan to pakno siran i ta "tane pirka nankor" sekor yaynu kor hosippa ruwe ne.
1822 パ タ、 ア-タ コタン ウン ウタ アナ ホキノ ヌプリオプ ヒ タ アナネ キラパ コカ、 ワン ト パノ シラン イ タ "タネ ピカ ナンコ" セコ ヤイヌ コ ホシッパ ルウェ ネ。

(エスペラント)
En 1822, la lo゙antoj de la vila゙o Ap-ta kotan rifu゙is kiam la monto erupciis en 1-a fojo kaj post ンirka 10 tagoj, ili pensis, "Jam bone." kaj revenis hejmen.
 

しかし再び火山が噴火したので、多くの人が亡くなりました。

(アイヌ語)
korka kannasuy nupuri opus kusu, inne utar isam ruwe ne.
コカ カンナスイ ヌプリ オプ クス、 インネ ウタ イサ ルウェ ネ。

(エスペラント)
Sed la monto re-erupciis, tial multaj homoj mortis.
 

一度火山が噴火すると、その後静かなように見えても、本当に危ないのです。

(アイヌ語)
arsuy nupuriopus kor, orowano sirmo pekor a=nukar yakka sonno ka iyaykipte ruwe ne.
アスイ ヌプリオプ コ、 オロワノ シモ ペコ アヌカ ヤッカ ソンノ カ イヤイキテ ルウェ ネ。

(エスペラント)
Se monto eruptas unufoje, eン se oni trovas, ke estas senmove, cetere tio estas vere dan゙era.
 

雲仙普賢岳でも同じでした。

(アイヌ語)
Unzenhugendake ka neno an pe ne.
雲仙普賢岳 カ ネノ アン ペ ネ。

(エスペラント)
La okazo pri la japana-monto Unzenhugendake estas sama.
 

1822年に噴火した有珠山の話はユーカラの中にも言われてます。

(アイヌ語)
1822 pa ta, Us-nupuri (Usu-zan) oruspe anak yukar or ta ka a=ye hawe ne.
1822 パ タ、 ウ-ヌプリ (有珠山) オルペ アナ ユカ オ タ カ アイェ ハウェ ネ。

(エスペラント)
En 1822, la informo pri eruptinta Us-nupuri (Usu-zan) estas parolita en la aina-genta rakonto-versa瀰 Jukaro.
 

白老のアイヌ民族博物館の研究報告書第4号に、そのユーカラが書かれています。

(アイヌ語)
Siraw-o-i (Siraoi) un Aynu-minzoku-hakubutukan sapte kenky辛殻okusyo iye-inep(4) (dai 4 g) ka ta ne yukar a=nuye ruwe ne.
シラウ-オ-イ (白老) ウン アイヌ民族博物館 サテ 研究報告書 イイェ-イネ(4) (第4号) カ タ ネ ユカ アヌイェ ルウェ ネ。

(エスペラント)
En Siraw-o-i (Siraoi) un Aynu-minzoku-hakubutukan (Muzeo pri aina-gento), oni publikis la Jukaron en Kenkyuu-hookokusyo iye-inep(4). (n-ro 4 de raporta瀰 de studo.)
 

そのユーカラには、真夜中から噴火した山の噴火した火が虻田の集落を消し、

(アイヌ語)
ne yukar or ta, annoski wano opus nupuri, opus apehe rap wa Ap-ta kotan a=uska.
ネ ユカ オ タ、 アンノキ ワノ オプ ヌプリ、 オプ アペヘ ラ ワ ア-タ コタン アウカ。

(エスペラント)
En la jukaro, ekde plena nokto, fajra瀰j el la erupciinta monto falis kaj la vila゙o Ap-ta kotan perdi゙is.
 

虻田の集落から、逃げた者は、海に飛び込んでも頭が焼け、飛びこんでも、海水を飲んで、腹を一層ふくらましたと書かれてます。

(アイヌ語)
Ap-ta kotan orowa kira wa paye p anak, atuy or un terke p uhuy suma neya piyota neya rap kusu sapa uhuy hine, rawoterke yakka atuy wakka ruki ayne hon-pisese, sekor an pe a=nuye ruwe ne.
ア-タ コタン オロワ キラ ワ パイェ アナ、 アトゥイ オ ウン テケ ウフイ スマ ネヤ ピヨタ ネヤ ラ クス サパ ウフイ ヒネ、 ラウォテケ ヤッカ アトゥイ ワッカ ルキ アイネ ホン-ピセセ、 セコ アン ペ アヌイェ ルウェ ネ。

(エスペラント)
La homoj, kiu rifu゙is de la vila゙o Ap-ta kotan, saltis en maro, sed fajriantaj 疸onoj kaj vulkanpolvoj kaj aliaj falis, tial la kapoj fajris.
Eン homoj, kiu saltis, trinkis maran akvon, finfine 疱eligis siaj abdomenoj, tiel estas skribita.
 

今年は(地元の)みんなが注意したので誰も死にませんでした。

(アイヌ語)
tanpa ta anakne utari opitta yayitupare kusu, nen ka somo ray ruwe ne.
タンパ タ アナネ ウタリ オピッタ ヤイトゥパレ クス、 ネン カ ソモ ライ ルウェ ネ。

(エスペラント)
En nuna jaro, la ンiuj lo゙antoj atentas, tial neniu mortas.
 

洞爺の町(洞爺湖温泉町)の西の山麓から噴火がありました。

(アイヌ語)
To-ya maciya (T楽ako-onsenty) cuppok ta an nupuri utorsam wa opus.
ト-ヤ マチヤ (洞爺湖温泉町) チュッポ タ アン ヌプリ ウトサ ワ オプ。

(エスペラント)
Erupcias disde la flanko de monto en la direkto al okcidento de la urbo To-ya maciya (Tooyako'onsen-tyoo).
 

噴煙の高さは3200mでした。

(アイヌ語)
3200 mtoru pakno supuya at pe ne ruwe ne.
3200 メートル パノ スプヤ アッ ペ ネ ルウェ ネ。

(エスペラント)
Fumis ゙is altaj 3200 metroj.
 

一万六千人の人が避難しました。

(アイヌ語)
16000 pakno oka utar kira pa ruwe ne.
16000 パノ オカ ウタ キラ パ ルウェ ネ。

(エスペラント)
ラirka dek ses mil homoj rifu゙is.
 

洞爺の町(洞爺湖温泉町)では、大きな熱泥流があって、それで山のふもとにある家が壊されたり、飛んだ石が(家に)ぶつかったりしました。

(アイヌ語)
To-ya maciya or ta sesek toy wakka an wa, nupuri ouske ta an cise a=perpa ka ki, terke suma tomo osma ka ki ruwe ne.
ト-ヤ マチヤ オ タ セセ トイ ワッカ アン ワ、 ヌプリ オウケ タ アン チセ アペパ カ キ、 テケ スマ トモ オマ カ キ ルウェ ネ。

(エスペラント)
En la urbo To-ya maciya (Tooyako'onsen-tyoo), varmega-akvo enhavanta malsakan tera瀰n multe fluas, tial la domoj ンe la flanko de monto dispeci゙is, saltintaj 疸onoj koliziis al la domoj.
 

その後、ぐちゃぐちゃの土(泥流)やら火山灰やらがたくさんありましたが、今は人々が街を片付けているところです。

(アイヌ語)
okake ta pene toy neya piyota neya poronno oka korka, tane utari sitcasnure kor oka.
オカケ タ ペネ トイ ネヤ ピヨタ ネヤ ポロンノ オカ コカ、 タネ ウタリ シッチャヌレ コ オカ。

(エスペラント)
Post tio, malsaka tera瀰 kaj vulkanpolvo kaj aliaj estas multaj, sed oni pure formetas.
 

早く全員が帰宅できて安心して暮らすことができればよいと思います。

(アイヌ語)
tunasno ne utari opitta hosippa wa apunno oka yak pirka sekor ku=yaynu.
トゥナノ ネ ウタリ オピッタ ホシッパ ワ アプンノ オカ ヤ ピカ セコ クヤイヌ。

(エスペラント)
Mi pensas, ke pli bone eatas, se la ンiuj lo゙antoj frue revenas la hejmon kaj trankvile lo゙as.
 


目次に戻る

ホームページに戻る